Palp koreni mračnog viteza

Palp romani su američke petparačke priče koje su štampane na jeftinoj hartiji od kraja 19. pa do sredine 20.veka, i to su uglavnom tipski krimići, zabava za mase iz koje je   nastao žanr fantastike nazvan ,,Pulp-Fiction" koji je vremenom postao  sinonim za nekvalitetno potrošno štivo za ubijanje dosade. Naravno, to se ne može reći baš za sve romane i pisce ovog žanra, bilo je tu i kvalitetnijih autora čija su dela odskakala od niskih standarda, ali to je tema za literarne analitičare i kritičare. Ono što je za ovaj blog interesantno je da se unutar tog žanra naziru početci maskiranih osvetnika od kojih će kasnije nastati superheroji i moderni kostimirani avanturisti. Najpoznatiji među njima je Senka/The Shadow,   koji je započeo svoj život kao ličnost iz serije radio drama ,,Detective story hour" i  usled popularnosti  je dorađen i pretvoren je u veoma uspešnu (možda i najuspešniju) mesečnu seriju pisanih romana tokom 1930-tih. Prepoznatljiv je po kombinaciji crnog mantila, plašta i crvenom šalu  a takođe i  hipnotičkim moćima , publika izvan USA ga sigurno zna  po filmu ,,The Shadow" iz 1994. sa Alekom Boldvinom u glavnoj ulozi.

The Shadow je za obožavaoce Betmen stripova veoma relevantna ličnost jer  je prema rečima pisca Bila Fingera (Bill Finger) glavna , ali ne i jedina , inspiracija mračnog viteza. Finger je ranog Betmena , onog što je poput pulp osvetnika nosio dva pištolja bespoštedno  tamanio negativce, formirao  prema ličnosti Lamonta Kranstona / Senke .Crtač Robert Kahn, poznatiji čitaocima kao tvorac Betmena Bob Kane, kao svoje izvore inspiracija navodi filmove ,,The Bat Whispers" (Šapat šišmiša) iz 1930, ,,The Man who laughs" (Čovek koji se smejao)1928. Rađeno je opsežno istraživanje na Dial B for Blog koje  demantuje ovo i nudi još brojne zanimljivosti. Možda najbitnija među njima je ta što je prva Betmenova avantura,,The Case of the Chemical Syndicate" kopija Senkine priče ,,Partners in Peril" autora Teodora Tinslija (Theodore Tinsley).

Bio je  hit  na radiu, na papiru a kasnije i velikom platnu tokom 30-tih i 40-tih godina prošlog veka (pošto se pojavio u nekoliko filmova) , sledeći veliki korak za Senku je bio da se probije u svet stripa. Tu se nije tako proslavio, pojavljivao se redovno tokom 40-tih i onda je bukvalno nestao sa strip scene ,   sve dok izdavačka kuća DC Comics nije otkupila autorska prava 1973.godine. Tad je zaživeo u kratkom  serijalu The Shadow od 12 brojeva i dva puta se susreo sa Betmenom ( brojevi 253 i 259) koji je priznao da mu je upravo on inspiracija za borbu protiv kriminala. Tim gostovanjem je tadašnji scenarista Shadow stripova , legendarni Dennis O`Neil postao prvi pisac koji je odao priznanje  pravom poreklu  Betmena.

Nakon što je istekla licenca , Senka se selio od izdavača do izdavača, trenutno je pod vlasništvom izdavačke kuće Dynamite Entertainment.Nije više deo DC-a, pa zato nije  više susretao sa Betmenom i te dve priče su kasnije izbačene iz kontinuiteta time što nisu pominjane u kasnijim brojvima. Senka nije više pominjan niti se pojavljivao  u Betmenovim avanturama dok nije došlo do zanimljivog preokreta u veoma uticajnoj animiranoj seriji ,,Batman The Animated Series" 19 godina kasnije. U seriji j kreirana posebna ličnost kao analogija Senki. Naime, u 18. epizodi ,,Beware the Gray Ghost" je prikazana potpuno originalna ličnost Sivi Duh, otelotvorenje maskiranih osvtnika iz palp romana i junak stare crno-bele tv serije koju je mlađani Brus Vejn sa oduševljenjem gledao uz oca. Sivog Duha je glumio Sajmon Trent (glas pozajmio Adam West) i uz njegovu pomoć Betmen uspeva da otkrije ludog bombaša čija su dela inspirisana jednom od epizoda njegove omiljene serije iz detinjstva.

Betmen i Sivi Duh/glumac Sajmon Trent

Sivi Duh je kombinacija  Senke i , prateče svih kostimiranih junaka , Fantoma.  Sivi Duh je bilo prvobitno  osmišljeno kao ime Fantoma, ali se  crtač Lee Falk davne 1936. ipak odlučio za potonje. Fantom je u prvim stripovima zaista bio obučen u sivi kostim, i u pratećem tekstu je nazivan sivim duhom. To se vidi i u domaćim reprintima Fantomovih prvih avantura u okviru edicije ,,Biblioteka Nostalgija" izdavača  Dečijih Novina. Prilikom štampanja stripa u novinama Fantomov kostim je sasvim slučajno postao ljubičast i kasnije je takav ostao.

Sivi Duh,odnosno Sajmon Trent se kasnije pojavljivao u stripovima koji su pratili animiranu seriju a tokom ove godine je i zvanično postao deo Betmenove strip mitologije jer se pojavio kao  sporedna ličnost u Gotham Academy stripu (prvi put u broju četiri, ,,The Secret of the Symbol"). Ovo je jedan od brojnih primera uticaja pomenute animirane serije na stripove (među istaknutim su i nastanak Harley Quinn kao i redizajn Victora Freeze-a). Time su savremeni autori Becky Cloonan i Brenden Fletcher, poput  prethodnika 70-tih godina prošlog veka , prihvatili svoje nasleđe i odali počast  istinskom poreklu Betmena.